Augusta Ada King, hrabina Lovelace (ur. 10 grudnia 1815, zm. 27 listopada 1852) – matematyczka i informatyczka głównie znana z tego, że opisała mechaniczny komputer Charlesa Babbage’a, tzw. maszynę analityczną. Obecnie uważana jest za pierwszego programistę – stworzyła pierwszy w historii algorytm, który miał być wykonany przez maszynę Babbage’a. Kompletny egzemplarz maszyny analitycznej nigdy nie powstał, jednak w 2011 roku ogłoszono projekt jego budowy.

Życiorys

Ada była jedynym ślubnym dzieckiem poety Lorda Byrona i jego żony, Annabelli Milbanke, kuzynki Lady Caroline Lamb, z którą Byron miał romans, będący przyczyną skandalu w ówczesnym Londynie. Ada otrzymała imię po przyrodniej siostrze Byrona, Auguście Leigh, która rozpuściła pogłoskę, że Byron został ojcem. Za namową Augusty, Byron niechętnie poślubił Annabellę, żeby uniknąć skandalu. 16 stycznia 1816 Annabella porzuciła Byrona, zabierając ze sobą miesięczną Adę. 21 kwietnia Byron zawarł z nią umowę o separacji i kilka dni później opuścił Anglię na dobre.

Biografie są rozbieżne w kwestii czy Ada mieszkała ze swoją matką, w jednych można wyczytać, że matka zdominowała jej życie nawet po ślubie, a w innych, że Ada nigdy nie znała żadnego ze swoich rodziców. Istnieje źródło mówiące, że Annabella miała zamiłowania matematyczne i nauczała Adę w dzieciństwie. Ada uczyła się prywatnie matematyki i nauk przyrodniczych. Jednym z jej nauczycieli był August De Morgan, aktywny członek londyńskiej społeczności. W młodości była członkinią Bluestockings.

Jej mężem był William King – ósmy baron Ockham, a później pierwszy hrabia Lovelace.

Znała Mary Fairfax Somerville, uznaną badaczkę i naukowca XIX wieku, która przedstawiła ją z kolei 5 czerwca 1833 Charlesowi Babbage’owi. Miała też styczność z Dawidem Brewsterem, Charlesem Wheatstonem, Charlesem Dickensem i Michaelem Faradayem.

Maszyna analityczna

W dziewięć miesięcy, w latach 1842–1843, Ada przetłumaczyła dla Babbage’a rozprawę włoskiego matematyka, Louisa Menebrei, na temat najnowszej propozycji Babbage’a – maszyny analitycznej. Do artykułu dołączyła zbiór uwag, które opisywały szczegółowo metodę obliczania liczb Bernoulliego za pomocą maszyny, a opis ten uznano za pierwszy program komputerowy. Przypuszczała, że taka maszyna mogłaby tworzyć grafikę albo komponować muzykę. Babbage nigdy nie zbudował działającego modelu.

Biografowie zanotowali, że Lovelace miała trudności z opanowaniem matematyki i trwa spór, czy naprawdę rozumiała dogłębnie idee ukryte za programowaniem maszyny Babbage’a, czy raczej była wykorzystywana przez Babbage’a do kreowania wizerunku.

Upadek i śmierć

Po otrzymaniu odmowy dofinansowania projektów Babbage'a ze środków państwowych, Lady Ada zaczęła uprawiać hazard. Pracowała nad systemem, który pozwolił jej wygrać Epsom Derby, jednak nie pozwoliło to na spłatę długu.

Zmarła w wieku 36 lat na raka szyjki macicy, po wykrwawieniu się, z winy swoich lekarzy. Zostawiła dwóch synów i córkę. Ta ostatnia, Anne Blunt, zdecydowała się na wyjazd, na Bliski Wschód, gdzie doskonaliła swoje umiejętności w jeździe na dużych koniach arabskich.

Pogrzeb odbył się w kościele św. Marii Magdaleny w Hucknall na Newstead w opactwie Nottinghamshire. Pochowano ją zgodnie z jej życzeniem, blisko ojca. Miejsce to nie jest dzisiaj jednak znane.

Nawiązania

10 grudnia 1980 r. Ministerstwo Obrony Stanów Zjednoczonych zatwierdziło opis nowego języka programowania nazwanego Ada.

Jej podobizna widnieje na hologramach autentyczności produktów Microsoftu.

Jest jedną z głównych postaci książki Maszyna różnicowa (The Difference Engine), napisanej przez Bruce’a Sterlinga i Williama Gibsona, która opisuje świat w którym maszyny Babbage’a weszły do masowej produkcji i era komputerów zaczęła się o wiek wcześniej.

W sztuce Toma Stopparda Arkadia wzorowana jest na niej postać Thomasiny Coverly.

Kostium Ady Lovelace pojawił się jako dodatek do pobrania w grze LittleBigPlanet.

10 grudnia 2012 r. strona główna Google z okazji 197. rocznicy jej urodzin została opatrzona grafiką nawiązującą do tej postaci i jej osiągnięć.