Władysław Leon Honkisz (ur. 18 maja 1928 r. w Kozach, zm. 22 kwietnia 2001 r. w Warszawie) – gen. brygady SZ PRL, oficer polityczny; zastępca dowódcy Wojsk Obrony Powietrznej Kraju; zastępca Głównego Inspektora Obrony Terytorialnej Kraju; działacz partyjny; kierownik Wydziału Polityki Kadrowej KC PZPR; wiceprezes Zarządu Głównego Ligi Obrony Kraju; dr nauk humanistycznych.

Młodość

Pochodził z wielodzietnej rodziny (miał pięć sióstr) ze wsi Kozy koło Bielska–Białej. W 1935 roku rozpoczął naukę w szkole powszechnej w Kozach, kończąc do wybuchu wojny cztery klasy. Podczas okupacji przebywał przy rodzicach, pracując – w związku z nakazem pracy – od maja 1942 roku w Zarządzie Gminy Kozy jako kreślarz. Po wyzwoleniu od marca 1945 roku pracował w Urzędzie Ziemskim w Białej Krakowskiej. Od 1 października 1945 roku podjął naukę w Gimnazjum Ogólnokształcącym im. A. Asnyka w Białej Krakowskiej otrzymując w marcu 1947 roku „małą maturę”. Następnie rozpoczął pracę w Państwowym Przedsiębiorstwie Budowlanym Nr 6 w Bielsku – Białej, początkowo jako kreślarz, a następnie jako technik budowlany. Jednocześnie uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego dla Pracujących, w którym naukę zakończył w maju 1948 roku po drugiej klasie. Wykształcenie średnie uzupełnił w Liceum Ogólnokształcącym dla Pracujących przy Wojskowym Ośrodku Szkolenia Ogólnokształcącego Nr 1 im. L. Waryńskiego w Łodzi składając 31 marca 1958 roku maturę.

Służba wojskowa

Do służby w Wojsku Polskim został powołany 10 października 1949 roku przez RKU Bielsko–Biała. Początkowo służył jako elew w Szkole Podoficerskiej Saperów w 20 batalionie saperów w Łańcucie. Ukończywszy szkołę z pierwszą lokatą, jako kapral, od kwietnia do września 1950 roku uczestniczył w rozminowaniu rejonu Przełęczy Dukielskiej. Następnie na własną prośbę przyjęty do Oficerskiej Szkoły Politycznej im. Ludwika Waryńskiego w Łodzi którą ukończył 27 lipca 1952 roku z pierwszą lokatą. Z tego okresu datuje się też jego wieloletnia znajomość i przyjaźń z późniejszym redaktorem naczelnym „Wojskowego Przeglądu Historycznego”, płk dr Leszkiem Grotem, który ukończył OSP w tym samym czasie. Następnie pełnił kolejno stanowiska:

• 1952 – pomocnik szefa Wydziału Politycznego ds. ZMP w OSP w Łodzi;
• 1953 – zastępca dowódcy batalionu ds. politycznych;
• 1958 – starszy inspektor Oddziału I Organizacyjnego Zarządu Politycznego POW;
• 1958 – 1960 – instruktor sekcji politycznej 8 szkolnego pułku samochodowego w Chełmnie;
• 1960 – 1962 – zastępca dowódcy ds. politycznych 68 pułku czołgów średnich 20 Dywizji Pancernej w Budowie;
• 1962 – 1964 – starszy instruktor Oddziału II Propagandy w Zarządzie Politycznym POW;
• 1964 – p.o. szefa Oddziału II Propagandy w ZP POW;
• 1965 – 1967 – szef Oddziału II Propagandy w ZP POW;
• 1967 – 1969 – zastępca dowódcy ds. politycznych 12 Dywizji Zmechanizowanej im. Armii Ludowej w Szczecinie;
• 1969 – 1972 – zastępca szefa Zarządu III Kultury i Oświaty GZP WP;
• 1972 – 1974 – zastępca szefa zarządu ZP WOW;
• 1974 – 1978 – Komendant Ośrodka Szkolenia Oficerów Politycznych im. Ludwika Waryńskiego w Łodzi (w 1978 przemianowanego na Centrum Szkolenia Oficerów Politycznych);
• 1978 – 1980 – zastępca dowódcy Wojsk Obrony Powietrznej Kraju ds. politycznych;
• 1980 – 1984 – zastępca szefa GZP WP – szef Zarządu I Organizacyjnego;
• 1984 – 1988 – urlopowany z dn. 1 stycznia 1985 r. z WP: powołany na stanowisko kierownika Wydziału Kadr (przemianowanego później na Wydział Polityki Kadrowej) KC PZPR ;
• 1988 – 1991 – zastępca Głównego Inspektora Obrony Terytorialnej ds. szkolenia poza wojskiem;
• 3 grudnia 1991 roku zwolniony z zawodowej służby wojskowej i przeniesiony w stan spoczynku. Żegnał go minister obrony narodowej wiceadmirał Piotr Kołodziejczyk.

Awanse

• 26 lipca 1952 r. – podporucznik (promocji dokonał gen bryg. Marian Naszkowski);
• 1953 – porucznik;
• 1956 – kapitan;
• 1961 – major;
• 1964 – podpułkownik;
• 1969 – pułkownik;
• 7 października 1979 r. – Uchwałą Rady Państwa nr 59/79 mianowany generałem brygady. Akt nominacyjny wręczył mu w Belwederze Edward Gierek.

Wykształcenie

• 1957 – ukończył Akademię Wojskowo-Polityczną im. Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie;
• 1962 – ukończył eksternistycznie Wydział Pedagogiki WAP uzyskując tytuł magistra pedagogiki;
• 1972 – Kurs Przeszkolenia Kierowniczej Kadry Aparatu Partyjno-Politycznego WP zorganizowanego przy WAP;
• 1977 – uchwałą Rady Naukowej Wojskowego Instytutu Historycznego uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych po obronie pracy na temat: „Formowanie i szkolenie korpusu oficerów polityczno – wychowawczych ludowego Wojska polskiego. Maj 1943 – maj 1945”; (Promotorem pracy był prof. dr Władysław Bortnowski);
• 1984 – Wyższy Kurs Akademicki przy Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Związku Radzieckiego im. Klimenta Woroszyłowa w Moskwie;

Publikacje

• „Droga mojego życia” [w] „Pamiętniki oficerów” (Warszawa 1967);
• „Polegli na Polu Chwały” (Szczecin 1969);
• „W pierwszym szeregu” (Warszawa 1984) – I nagroda ministra obrony narodowej za wydaną w tym roku książkę:
• „Jest taka wieś Kozy” (Warszawa 1988; II wydanie 1997);
• „Trudna historia najnowsza. Polemiki i repliki” (Warszawa 2000).

Jest autorem szeregu publikacji na łamach „Wojskowego Przeglądu Historycznego”, „Wojska Ludowego”, Kultury i Oświaty w Wojsku”. Publikował na łamach miesięcznika „Dziś”

Działalność naukowa i społeczna

Był członkiem Instytutu Naukowego im. Edwina Rozłubirskiego. Aktywnie działał społecznie. Z jego inicjatywy w 1962 w Budowie („zielonym” garnizonie) została utworzona szkoła podstawowa. Aktywnie działał na rzecz swojej rodzinnej wsi Kozy , m.in. zbierając i przekazując na rzecz szkoły podstawowej pieniądze na gabinet logopedyczny. Działał w Zespole Promocji Oręża i Publicystyki ZBŻZ. W latach 1988-1990 był wiceprezesem Zarządu Głównego Ligi Obrony Kraju.

Odznaczenia

Odznaczony był m.in.: Orderem Sztandaru Pracy I kl.(1987); Krzyżem Komandorskim (1980) i Kawalerskim (1970) Orderu Odrodzenia Polski; Złotym Krzyżem Zasługi (1964), Medalem Edukacji Narodowej (1987), Złotym i Srebrnym Medalem Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny, Złotym Medalem za zasługi dla obronności kraju, Medalem 40-lecia Polski Ludowej i Medalem im. Ludwika Waryńskiego (1988).

Rodzina

Ożenił się z Barbarą Basińską (1955). Dwóch synów: Krzysztof (1956), mgr ekonomii i zarządzania, absolwent Uniwersytetu Łódzkiego; Tomasz (1961), doktor nauk humanistycznych, absolwent Uniwersytetu Łódzkiego.

Zmarł po długiej chorobie 22 kwietnia 2001 roku w Warszawie. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. W pogrzebie wziął udział były prezydent RP, gen. armii Wojciech Jaruzelski.