Helena Maria Paderewska z domu Rosen, primo voto Górska (ur. w 1856 r., zm. 16 stycznia 1934 r. w Morges) – polska działaczka społeczna, żona kompozytora i premiera Ignacego Jana Paderewskiego.

Pochodzenie i rodzina

Pochodziła z rodziny spolonizowanych inflanckich Niemców. Jej pierwszym mężem był pianista Władysław Górski, z którym miała syna. Przez lata żyła w konkubinacie z przyszłym drugim mężem Ignacym Janem Paderewskim i opiekowała się Alfredem - jego sparaliżowanym synem z pierwszego małżeństwa z Antoniną Korsak. W 1895 r. podjęła starania w Warszawie o unieważnienie pierwszego małżeństwa z Górskim. Jej adwokaci podnieśli dwie przyczyny: brak zgody jej ojca na małżeństwo (była niepełnoletnia) oraz ślub w parafii, do której nie należał żaden z małżonków.

Kiedy próby unieważnienia małżeństwa powiodły się, 31 maja 1899 r. poślubiła wdowca Paderewskiego, który w okresie od 16 stycznia do 9 grudnia 1919 r. sprawował funkcję premiera II RP. Zgodnie z opinią wielu osób ówczesnej epoki Helena Paderewska wywierała duży wpływ na politykę męża.

Działalność społeczna

W okresie I wojny światowej organizowała pomoc dla ofiar wojny w Polsce, jak i dla żołnierzy Armii Polskiej we Francji. Była inicjatorką powołania Polskiego Białego Krzyża i od 1919 r. była przewodniczącą jego Rady Naczelnej.

18 stycznia 1919 pod jej patronatem obradowały wszystkie istniejące na ziemiach polskich organizacje, które kierowały się w swoich działaniach ideałami Czerwonego Krzyża. W wyniku tego spotkania zostało utworzone Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża. Wkrótce rząd zatwierdził jego statut, a kilka miesięcy później – po rezygnacji prezesa Pawła Sapiehy – Paderewska została prezesem PCK. Funkcję tę pełniła do 1926.

Helena Paderewska wspierała również polską YWCA, była honorowym członkiem Związku Polek w Ameryce.

Śmierć

Helena Paderewska w ostatnim okresie życia poważnie chorowała. Z tego powodu Ignacy Paderewski odwołał swoje zimowe tournée po Stanach Zjednoczonych. Helena Paderewska zmarła 16 stycznia 1934 r. w posiadłości Paderewskich Riod-Bosson w Tolochenaz koło Morges w Szwajcarii. Została pochowana na cmentarzu w Montmorency pod Paryżem obok syna Ignacego Paderewskiego – Alfreda (1880-1901). Przygnębiony śmiercią Paderewski miał powiedzieć (w styczniu 1934 r.), że chce być w przyszłości z nimi pochowany.