Wojna rosyjsko-japońska: bitwa na Morzu Żółtym

Nie ma jeszcze zdjęć z wydarzenia. Dodaj zdjęcie!
Osoby:
26Lista osób
Wydarzenia:
21Lista wydarzeń
Data wydarzenia:
10.08.1904
Informacje dodatkowe

Bitwa na Morzu Żółtym – starcie zbrojne, które miało miejsce 10 sierpnia 1904 pomiędzy flotą rosyjską a japońską podczas wojny rosyjsko-japońskiej (1904–1905), stoczone podczas próby przedarcia się floty rosyjskiej z bazy Port Artur.

Podłoże

W lipcu 1904 wojsko japońskie zaczęło atakować lądowe umocnienia rosyjskiej bazy morskiej w Chinach Port Artur. Po usytuowaniu artylerii na okolicznych wzgórzach, Japończycy uzyskali możliwość ostrzału rosyjskich okrętów w porcie z dział kalibru 120 mm. Od morza Port Artur był w tym czasie blokowany przez japońską Połączoną Flotę pod dowództwem wiceadmirała Heihachirō Tōgō.

Głównodowodzący rosyjską Eskadrą Pacyfiku po śmierci adm. Makarowa kontradmirał Wilhelm Withöft, w przeciwieństwie do poprzednika nie wykazywał inicjatywy i nie wierzył w powodzenie starcia z Japończykami. Niemniej, zdając sobie sprawę, że rosyjska eskadra okrętów może ulec zniszczeniu w porcie, a nadto na wyraźny rozkaz carskiego namiestnika Aleksjejewa, 10 sierpnia (28 lipca według kalendarza juliańskiego) o świcie wyszedł swoją eskadrą z portu. Przez wody wokół Port Artur zespół został przeprowadzony przez trałowce i ok. 10.30 eskadra wyruszyła na pełne morze, w celu przedarcia się do Władywostoku.

Rosjanie wypłynęli wszystkimi 6 pancernikami i 4 krążownikami pancernopokładowymi oraz częścią - 8 niszczycielami. Krążownik pancerny „Bajan” musiał pozostać w bazie z powodu uszkodzenia na minie. Admirał Tōgō z kolei, po stracie dwóch pancerników na minach, dysponował tuż przed bitwą 4 pancernikami, 12 krążownikami (w tym 4 krążownikami pancernymi), 1 pancernikiem obrony wybrzeża i ok. 30 niszczycielami. Okręty te dozorowały w okolicach Port Artur, w kilku zespołach.

Bitwa

Withöft nie dążył do stoczenia decydującej bitwy, w której powodzenie od początku nie wierzył, lecz jego celem było przedarcie się bez strat. Rosjanie płynęli kursem na południowy wschód, w szyku torowym: najpierw pancerniki: flagowy „Cesariewicz”, „Retwizan”, „Pobieda”, „Pierieswiet”, „Sewastopol” i „Połtawa”, za nimi krążowniki. Już o świcie admirał Tōgō otrzymał informację o wyruszeniu zespołu rosyjskiego i skoncentrował swoje siły. Na Morzu Żółtym doszło do spotkania zespołu rosyjskiego z siłami głównymi Tōgō - 1. Dywizjonem w składzie 4 pancerników i 2 krążowników pancernych, nadpływającym z północnego wschodu, który przeciął następnie kurs rosyjskiej eskadry. Ponadto, kursem zbieżnym z Rosjanami płynął na południu 3. Dywizjon admirała Dewy w składzie 4 szybkich krążowników, a od północy podążał w kierunku starcia jeszcze 5. Dywizjon złożony z z trzech starych i powolnych, aczkolwiek silnych okrętów oraz 6. Dywizjon trzech małych krążowników.

O godzinie 12.15 Japończycy otworzyli pierwsi ogień z odległości ok. 14 km, po czym dystans się zmniejszył. Prowadząc jednak eskadrę w kierunku ominięcia blokady japońskiej, robiąc kolejne zwroty, rosyjski admirał doprowadził do rozejścia się obu eskadr na kontrkursach. Po godzinie 13 Rosjanom udało się oderwać od nieprzyjaciela i obrać kurs na Cieśninę Koreańską. W tej pierwszej fazie bitwy żadna ze stron nie doznała poważnych strat, chociaż kilka okrętów odniosło lekkie uszkodzenia. Tōgō, nie chcąc dopuścić do przedarcia się Rosjan, podjął pościg za odpływającą rosyjską eskadrą.

Dopiero około godziny 16.30 Tōgō zdołał doścignąć okręty Withöfta i otworzył do nich ogień. Obie floty płynęły w kierunku wschodnim na zbiegających się kursach, Japończycy płynęli po prawej burcie Rosjan, w szyku torowym - pancerniki: „Mikasa”, „Asahi”, „Fuji” i „Shikishima” oraz krążowniki pancerne „Kasuga”, „Nisshin” i „Yakumo” (dołączony z 3. Dywizjonu). Pierwszoplanowym celem Japończyków stał się wiodący szyk okręt flagowy „Cesariewicz”, lecz rozpraszali oni także ogień na inne okręty, głównie „Retwizan” i „Piereswiet”, z kolei Rosjanie skoncentrowali ogień na flagowym pancerniku „Mikasa”.

Eskadrze rosyjskiej być może udałoby się umknąć i zgubić Japończyków po zapadnięciu zmroku, lecz około godziny 17.40, po trafieniu w stanowisko dowodzenia „Cesariewicza” pociskiem kalibru 305 mm, admirał Withöft i oficerowie jego sztabu ponieśli śmierć. Jeszcze gorszy dla przebiegu bitwy skutek odniósł kolejny pocisk, który trafił kilka minut później w sterówkę, na skutek czego „Cesariewicz” utracił sterowność, robiąc ostry zwrot w lewo i schodząc z kursu ucieczki. Pozostałe okręty rosyjskiej eskadry, pomimo braku sygnałów, zaczęły powtarzać manewr okrętu flagowego. Tymczasem „Cesariewicz” kontynuował zwrot, wchodząc w cyrkulację i przecinając szyk eskadry, co wprowadziło zamieszanie wśród okrętów rosyjskich. Kiedy wreszcie kontradmirał Paweł Uchtomski na uszkodzonym pancerniku „Piereswiet” otrzymał sygnały z okrętu flagowego i objął dowództwo, szyk rosyjskiej eskadry już złamał się („Pierieswiet” miał odstrzelone stengi masztów, toteż przekazywanie sygnałów flagowych od nowego dowódcy budziło trudności).

W chaosie, dowódca pancernika „Retwizan”, komandor Edward Szczęsnowicz (Polak z pochodzenia), skierował się w środek linii okrętów japońskich, podejmując próbę staranowania krążownika „Nisshin”, w celu odciągnięcia uwagi japońskiej. Japończycy skoncentrowali wówczas ogień na "Retwizanie", który, po doznaniu uszkodzeń i ranieniu jego dowódcy, musiał wykonać zwrot. W tym czasie większość eskadry rosyjskiej zawróciła w kierunku Port Artur. Japończycy nie ścigali rosyjskiej eskadry siłami głównymi, obawiając się utraty któregoś ze swoich nielicznych już pancerników w nocnym boju na małe odległości, natomiast wysłali za nią niszczyciele. Nocne ataki torpedowe japońskich niszczycieli nie odniosły jednak rezultatu.

Po bitwie

Wprawdzie żaden z okrętów rosyjskich nie został zatopiony podczas bitwy, lecz eskadra rosyjska, która powróciła do Port Artur, uległa osłabieniu o kilka okrętów. Uszkodzony „Cesariewicz” i 3 niszczyciele („Biesstrasznyj”, „Biesposzczadnyj”, „Biesszumnyj”) udały się do niemieckiego portu w Chinach Qingdao, a krążownik „Diana” do francuskiego Sajgonu, gdzie zostały internowane.

Jedynie dwa najszybsze krążowniki, „Askold” i „Nowik”, zdołały przerwać okrążenie po walce z przeważającymi siłami japońskich krążowników, płynąc na południe. Na skutek poważnych uszkodzeń, "Askold" musiał jednak zawinąć do Szanghaju, gdzie został internowany. Jedynie dowódca małego krążownika "Nowik", Maksimilian Szulc z I oficerem Kazimierzem Porębskim, zdecydowali próbować przebić się do Władywostoku. Okręt, po uzupełnieniu węgla w Qingdao, obrał kurs naokoło Wysp Japońskich w kierunku cieśniny La Perouse'a, lecz 20 sierpnia został przechwycony przez japońskie silniejsze krążowniki "Tsushima" i "Chitose" w okolicy Korsakowa na Sachalinie. Uszkodzony w walce, musiał zawrócić do portu Korsakow, gdzie został zatopiony przez załogę. W walce sam także uszkodził krążownik "Tsushima".

Wprawdzie w bitwie na Morzu Żółtym nie został zatopiony żaden okręt, jednakże była ona niewątpliwym sukcesem operacyjnym Japończyków, w dodatku posiadających słabsze siły w kategorii głównych okrętów. Eskadra rosyjska została osłabiona, a pozostałe okręty, w większości uszkodzone, powróciły do oblężonego Port Artur, gdzie uległy następnie zatopieniu przed upadkiem twierdzy w styczniu 1905, nie podejmując już żadnej aktywności (paradoksalnie, okręty internowane po bitwie były jedynymi ocalonymi dla rosyjskiej marynarki po wojnie). Tuż po bitwie, 14 sierpnia 1904, porażkę w bitwie pod Ulsan poniósł także rosyjski władywostocki zespół krążowników, pod dowództwem kontradmirała Karla Jessena, wysłany w celu spotkania przedzierającej się floty.

Po stronie japońskiej okręty również odniosły uszkodzenia, najcięższe – pancernik flagowy „Mikasa”, który stracił 32 marynarzy. Ogień japoński w toku bitwy okazał się bardziej efektywny na skutek lepszego wyszkolenia artylerzystów – japońskie pancerniki uzyskały 130 trafień, rosyjskie tylko 32. Pomimo to liczba trafień jak na kilkugodzinne starcie była niewielka i przed bitwa pod Cuszimą japońskie okręty zostały wyposażone w dostarczone pośpiesznie z Wielkiej Brytanii celowniki teleskopowe, które polepszyły celność.

Zestawienie sił

Rosja

1. Eskadra Pacyfiku - kontradmirał Wilhelm Withöft†, późn. kadm. Paweł Uchtomski

  • Zespół pancerników (kadm. W. Withöft†, późn. kadm P. Uchtomski):
    • „Cesariewicz” (okręt flagowy W. Withöfta)
    • „Retwizan” (d-ca kmdr Edward Szczęsnowicz)
    • „Pobieda”
    • „Pierieswiet” (flagowy P. Uchtomskiego)
    • „Sewastopol”
    • „Połtawa”
  • Zespół krążowników pancernopokładowych (kadm. N. Rejzensztajn):
    • „Askold” (flagowy N. Rejzensztajn):
    • „Diana”
    • „Pałłada”
    • „Nowik”
  • niszczyciele: „Biesposzczadnyj”, „Biezszumnyj”, „Biesstrasznyj”, „Wynosliwyj”, „Włastnyj”, „Grozowoj”, „Bojkij”, „Burnyj”
Japonia

Połączona Flota - wiceadmirał Heihachirō Tōgō

  • 1. Dywizjon (wadm. H. Tōgō):
    • pancernik „Mikasa” (flagowy H. Tōgō)
    • pancernik „Asahi”
    • pancernik „Fuji”
    • pancernik „Shikishima”
    • krążownik pancerny „Kasuga”
    • krążownik pancerny „Nisshin”
  • 3. Dywizjon (kadm. Shigetō Dewa):
    • krążownik pancerny „Yakumo” (flagowy S. Dewa)
    • krążownik pancernopokładowy „Kasagi” (później flagowy S. Dewa)
    • krążownik pancernopokładowy „Chitose”
    • krążownik pancernopokładowy „Takasago”
  • 5. Dywizjon:
    • krążownik pancernopokładowy „Hashidate”
    • krążownik pancernopokładowy „Matsushima”
    • pancernik obrony wybrzeża „Chin'en”
  • 6. Dywizjon:
    • mały krążownik pancernopokładowy „Akashi”
    • mały krążownik pancernopokładowy „Suma”
    • mały krążownik pancernopokładowy „Akitsushima”
  • krążownik pancerny „Asama”
  • niszczyciele

 

Powiązane wydarzenia

OsobaData wydarzeniaJęzyk
1
At least 10 dead, 16 still missing after tourist boat sank in Japan24.04.2022en
2A huge explosion has ripped through a chemical plant in eastern China, killing at least six people and injuring dozensA huge explosion has ripped through a chemical plant in eastern China, killing at least six people and injuring dozens21.03.2019en, lv
3Boat with around 150 people on board sinks in ColombiaBoat with around 150 people on board sinks in Colombia25.06.2017en, lv
4Russian naval intelligence vessel Liman sunk after a collision with  freighter Youzarsif-H carrying 9000 Romanian sheepRussian naval intelligence vessel Liman sunk after a collision with freighter Youzarsif-H carrying 9000 Romanian sheep27.04.2017en, lv
5Na pokładzie pancernika USS Missouri przedstawiciele Japonii podpisali akt kapitulacjiNa pokładzie pancernika USS Missouri przedstawiciele Japonii podpisali akt kapitulacji02.09.1945en, lv, pl, ru, ua
6Zatonął HMHS Britannic, bliźniaczy statek RMS TitanicaZatonął HMHS Britannic, bliźniaczy statek RMS Titanica21.11.1916en, lv, pl
7Kārtējais atentāts pret Krievijas premjerministru Stolipinu Kijevā. Šoreiz terora akts izdodas Kārtējais atentāts pret Krievijas premjerministru Stolipinu Kijevā. Šoreiz terora akts izdodas 13.09.1911lv, ru
8Latvijas kolonizācija: krievu vecticībnieku kolonijas izveide Virbu pagastā KurzemēLatvijas kolonizācija: krievu vecticībnieku kolonijas izveide Virbu pagastā Kurzemē01.03.1907lv
9Kārļa Ulmaņa pirmais arests. Apsūdzība: "Krievijas impērijas valsts un sabiedriskās kārtības graušana"Kārļa Ulmaņa pirmais arests. Apsūdzība: "Krievijas impērijas valsts un sabiedriskās kārtības graušana"21.12.1905lv
10Sevastopoles jūrnieku sacelšanās sākums leitnanta P. Šmita vadībāSevastopoles jūrnieku sacelšanās sākums leitnanta P. Šmita vadībā27.11.1905lv, ru
11The Treaty of Portsmouth formally ended the Russo-Japanese WarThe Treaty of Portsmouth formally ended the Russo-Japanese War05.09.1905en, lv
12Sailors mutiny aboard the Battleship Potemkin, who denounced Russian Tsarist autocracySailors mutiny aboard the Battleship Potemkin, who denounced Russian Tsarist autocracy27.06.1905en, lv
13Liepājas kara ostā notiek stihiska matrožu sacelšanās pret virsnieku patvaļuLiepājas kara ostā notiek stihiska matrožu sacelšanās pret virsnieku patvaļu15.06.1905lv
14Russo-Japanese War: The Battle of Tsushima ends with the destruction of the Russian Baltic Fleet by Admiral Tōgō Heihachirō and the Imperial Japanese NavyRusso-Japanese War: The Battle of Tsushima ends with the destruction of the Russian Baltic Fleet by Admiral Tōgō Heihachirō and the Imperial Japanese Navy28.05.1905en, lv
15Wojna rosyjsko-japońska: rozpoczęła się bitwa pod CuszimąWojna rosyjsko-japońska: rozpoczęła się bitwa pod Cuszimą27.05.1905en, lv, pl
161905. gads 13. janvāra demonstrācija1905. gads 13. janvāra demonstrācija13.01.1905lv, ru
17Rīgā notiek demonstrācija pret Krievijas - Japānas karu, kurā piedalās ap 2000 cilvēkuRīgā notiek demonstrācija pret Krievijas - Japānas karu, kurā piedalās ap 2000 cilvēku06.01.1905lv
18Siege of Port Arthur endedSiege of Port Arthur ended02.01.1905en, lv
1940 years of prohibition of use of Latin Alphabet cancelled40 years of prohibition of use of Latin Alphabet cancelled07.05.1904en, lv
20Wojska międzynarodowe zajęły Pekin i zdławiły powstanie bokserówWojska międzynarodowe zajęły Pekin i zdławiły powstanie bokserów14.08.1900en, lv, pl

Mapa

Źródła: wikipedia.org

Brak miejsc przypisany

    Osoby

    Osoba Data ur. Data śm. Język
    1Janis KurelisJanis Kurelis06.05.188205.12.1954de, en, lv, ru
    2Jānis BalodisJānis Balodis20.02.188108.08.1965lv, pl, ru
    3Pēteris RadziņšPēteris Radziņš02.05.188007.10.1930lv
    4Ervīns RārsErvīns Rārs23.01.188016.04.1919lv, ru
    5Hugo CelminsHugo Celmins30.10.187730.07.1941en, lv, ru
    6Jānis  KalniņšJānis Kalniņš30.06.187719.02.1944lv
    7Pawel  Bermondt-AwaloffPawel Bermondt-Awaloff04.03.187727.12.1973de, en, fr, lt, lv, ru
    8Eduards KalniņšEduards Kalniņš31.12.187628.06.1964lv
    9Teodors KrūmiņšTeodors Krūmiņš14.04.187519.03.1919lv
    10Pauls fon LīvensPauls fon Līvens12.04.187511.05.1963lv
    11Jānis MiglavsJānis Miglavs05.04.187516.12.1927lv
    12Aleksandrs  KolčaksAleksandrs Kolčaks16.11.187407.02.1920lv, ru
    13Mārtiņš PeniķisMārtiņš Peniķis06.11.187428.02.1964lv
    14Jānis PriedeJānis Priede16.08.187426.11.1969lv
    15
    Jānis Freimanis19.11.1873lv
    16Antons DeņikinsAntons Deņikins16.12.187208.08.1947lv, ru
    17Vladimirs TrofimovsVladimirs Trofimovs03.08.187200.00.1944lv
    18Eduards CīrulisEduards Cīrulis29.03.187221.01.1940lv
    19Jēkabs ŠīronsJēkabs Šīrons02.01.187015.01.1945lv
    20Mikołaj II RomanowMikołaj II Romanow19.05.186817.07.1918lv, pl, ru
    Tagi