Adelajda Heska (ur. 1324, zm. 1371) – żona Kazimierza Wielkiego, królowa Polski. Córka landgrafa Hesji – Henryka II Żelaznego i Elżbiety z dynastii Wettynów.

29 września 1341 w Poznaniu miał miejsce ślub Adelajdy z Kazimierzem Wielkim oraz koronacja nowej monarchini. Niedługo po ślubie małżeństwo zaczęło się rozpadać ze względu na zdrady Kazimierza i brak potomstwa (separacja od 1356). Królowa została osadzona na zamku w Żarnowcu nad Pilicą. Przypisuje się jej fundację kościoła parafialnego w Żarnowcu. Do pogodzenia się pary królewskiej nawoływał bezskutecznie papież Innocenty VI. W obronie królowej stawał również skłócony z Kazimierzem biskup krakowski Jan Bodzanta. We wrześniu 1356 Kazimierz wziął bigamiczny ślub z Krystyną Rokiczaną. Adelajda powróciła do Hesji. Mimo dużej odległości śledziła wydarzenia mające miejsce na dworze w Krakowie. W 1365 Kazimierz poślubił Jadwigę żagańską. Ostatecznie małżeństwo Adelajdy z Kazimierzem unieważniono 1368 przez Urbana V, jednak Adelajda walczyła o swoje prawa nawet po śmierci męża. Przypuszcza się, iż zmarła około 21 maja 1371, w Hesji.