Tadeusz Hupałowski (ur. 25 czerwca 1922 w Złoczowie, zm. 22 grudnia 1999 w Warszawie) – generał dywizji Wojska Polskiego, minister administracji, gospodarki terenowej i ochrony środowiska, prezes Najwyższej Izby Kontroli.

Do 1939 ukończył 8 klas Liceum Humanistycznego w Złoczowie. 15 sierpnia 1939 powołany do Junackich Hufców Pracy, pracując przy budowie umocnień w rejonie Węgierskiej Górki na południowej granicy Polski. We wrześniu 1939 brał udział w walkach w obronie Sanu pod Niskiem (do 10 września). Od 15 grudnia 1939 pracował jako urzędnik Wydziału Finansowego w Złoczowie pod sowiecką okupacją. Od 16 stycznia 1940 robotnik fabryczny w Cegielni Złoczów, później pracował na stacji kolejowej, przy budowie linii telefonicznej i jako pomocnik księgowego. Po zajęciu wschodnich ziem RP przez Niemców w 1941 został robotnikiem drogowym, później szoferem i magazynierem.

Służba wojskowa

Do WP wstąpił w styczniu 1945 w Rzeszowie. Ukończył (z II lokatą) Oficerską Szkołę Piechoty w Przemyślu (przeniesioną później do Krakowa) (1945), Akademię Nauk Politycznych w Warszawie (1951) oraz (z wynikiem celującym) Akademię Wojskową w Czechosłowacji (1951) i Wyższą Akademię Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR w Moskwie (ze złotym medalem).

Był oficerem sztabowym. W latach 1958-1961 był przedstawicielem WP przy Zjednoczonym Dowództwie Sił Zbrojnych Państw-Uczestników Układu Warszawskiego w Moskwie, następnie zastępcą szefa i szefem Zarządu Operacyjnego Sztabu Generalnego WP.

W październiku 1963 otrzymał awans na generała brygady nadany przez przewodniczącego Rady Państwa PRL Aleksandra Zawadzkiego.

W 1965 objął stanowisko zastępcy Głównego Inspektora Obrony Terytorialnej – szefa Inspektoratu Obrony Terytorialnej (gen. Grzegorza Korczyńskiego). W latach 1968-1972 był zastępcą dowódcy – szefem sztabu Śląskiego Okręgu Wojskowego z siedzibą we Wrocławiu. Kolejne lata jego służby związane były ze Sztabem Generalnym WP, gdzie w latach 1972-1973 był zastępcą szefa do spraw organizacyjno-mobilizacyjnych, a w latach 1973-1981 I zastępcą szefa Sztabu Generalnego WP (gen. Floriana Siwickiego).

W październiku 1972 otrzymał awans na generała dywizji nadany przez przewodniczącego Rady Państwa prof. Henryka Jabłońskiego.

W 1981 brał udział w przygotowaniach do wprowadzenia w Polsce stanu wojennego. W 1981 roku powołany na ministra administracji, gospodarki terenowej i ochrony środowiska. W stanie spoczynku od 1991 roku.

Działalność polityczna

W latach 1981-1983 był ministrem administracji, gospodarki terenowej i ochrony środowiska. Wchodził również w skład powołanej w okresie stanu wojennego Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. W 1983 został powołany przez Sejm na stanowisko prezesa Najwyższej Izby Kontroli. Na stanowisku tym zastąpił Mieczysława Moczara. Próba odwołania Hupałowskiego ze stanowiska prezesa NIK w listopadzie 1988 roku, na wniosek Biura Politycznego KC PZPR, spotkała się ze sprzeciwem Sejmu, co było ewenementem w historii PRL. Stanowisko prezesa Najwyższej Izby Kontroli utrzymał aż do 1991 roku, gdyż Sejm RP nie był w stanie wybrać jego następcy.

Członek PZPR od 1951. Delegat na VII (1975), VIII (1980) oraz X (1986) Zjazd PZPR. W latach 1975-1981 wchodził w skład Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej PZPR. W latach 1986-1990 był wiceprzewodniczącym Centralnej Komisji Kontrolno-Rewizyjnej PZPR. Był również długoletnim prezesem Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Libijskiej.

Śmierć i pogrzeb

Zmarł 22 grudnia 1999 w Warszawie. Pochowany 28 grudnia 1999 na Cmentarzu Komunalnym (d. Wojskowym) na Powązkach w Warszawie. W pogrzebie udział wziął były Prezydent PRL gen. armii Wojciech Jaruzelski oraz Szef Sztabu Generalnego WP gen. broni Henryk Szumski. Mowy pogrzebowe wygłosili: w imieniu Sztabu Generalnego WP – gen. dyw. Franciszek Puchała, w imieniu przyjaciół – gen. broni Antoni Jasiński, w imieniu Najwyższej Izby Kontroli – prezes NIK Janusz Wojciechowski.

Odznaczenia

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1980)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1968)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Order Sztandaru Pracy I klasy (1973)
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1964)
• Złoty Krzyż Zasługi (1968)
• Srebrny Krzyż Zasługi (1946)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej
• Medal 30-lecia Polski Ludowej
• Medal 40-lecia Polski Ludowej
• Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
• Złoty Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny"
• Srebrny Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny" (1955)
• Brązowy Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny"
• Medal Za udział w walkach o Berlin (1970)
• Złoty Medal "Za Zasługi dla Obronności Kraju"
• Srebrny Medal "Za Zasługi dla Obronności Kraju" (1968)
• Brązowy Medal "Za Zasługi dla Obronności Kraju"
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• Srebrna Odznaka "Za zasługi w ochronie granic PRL"
• Order Przyjaźni Narodów (ZSRR) (1973)
• Medal "Za umacnianie braterstwa broni" (ZSRR)
• Medal 60-lecia Sił Zbrojnych ZSRR (ZSRR)
• Medal "Za umacnianie braterstwa broni" III stopnia (ČSSR)
• Medal "30-lecia Bułgarskiej Armii Ludowej" (Bułgaria)