Stanisław Marian Zajączkowski (ur. 7 lipca 1931 we Lwowie, zm. 22 lutego 2014 ) – polski historyk, specjalizujący się w historii Polski średniowiecznej.

Profesor Zajączkowski opisywał dzieje osadnictwa średniowiecznego i lokacji na prawie niemieckim na obszarze Polski Środkowej (ziemie łęczycka i sieradzka) oraz historię wojskowości polskiej. Autor ponad 100 prac, aktywny członek Polskiego Towarzystwa Historycznego. Wieloletni kierownik Zakładu Historii Polski Średniowiecznej i Nauk Pomocniczych Historii, a następnie Katedry Historii Polski Średniowiecznej Uniwersytetu Łódzkiego.

Syn Stanisława Franciszka Zajączkowskiego i Marii z Kramerów. W latach 1932-1945 mieszkał w Wilnie, gdzie uczył się w szkole OO. Jezuitów, szkołach publicznych i prywatnie. W 1945 roku w wyniku wygnania Polaków z ziem wschodnich rodzina przeniosła się do Łodzi, gdzie kończył edukację i po uzyskaniu matury w 1950 roku podjął studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Łódzkiego. W 1953 roku ukończył studia I stopnia w zakresie bibliotekarstwa, a w roku 1955 uzyskał tytuł magistra historii. Od 1962 roku doktor nauk historycznych, habilitował się siedem lat później. Tytuł profesora nadzwyczajnego otrzymał w roku 1989, a zwyczajnego w 1990. Od 2001 roku na emeryturze.

Prace (wybór)

• Powiat orłowski do lat siedemdziesiątych XVI wieku, Łódź 1996
• Kształtowanie się osadnictwa na terenie współczesnej Wielkiej Łodzi do końca XVI stulecia, "Rocznik Łódzki", t. 47, 2000
• Uwagi nad dziejami dóbr łaznowskich i niesułkowskich biskupstwa włocławskiego do końca XVI wieku, Łódź 2000
• Lokacje osad wiejskich na obszarze przedrozbiorowego powiatu łęczyckiego do lat siedemdziesiątych XVI wieku, Łódź 2003