Josemaría Escrivá de Balaguer (ur. 9 stycznia 1902 w Barbastro, zm. 26 czerwca 1975 w Rzymie) – hiszpański duchowny katolicki, założyciel i pierwszy prałat Opus Dei, święty Kościoła katolickiego.

Biografia

Do 1928

Josemaría urodził się jako drugie dziecko José Escrivy Corzána i Dolores Albás Blanc, którzy pobrali się w Barbastro 19 września 1898 roku. José Escriva był właścicielem sklepu tekstylnego i wytwórni czekolady. Dolores Albás Blanc miała 15 rodzeństwa. Jej siostra bliźniaczka zmarła przy narodzinach. Oryginalny dom, w którym mieszkali państwo Escriva w Barbastro, nie zachował się - dziś w jego miejsce powstał żeński ośrodek Opus Dei "Entre Arcos".

Starsza siostra Josemarii, Carmen, przyszła na świat 16 lipca 1899. 9 stycznia 1902 urodził się Josemaria. 4 dni później, 13 stycznia, został ochrzczony w katedralnej parafii otrzymując imiona: José, María, Julián i Mariano. 23 kwietnia 1902 przyjął bierzmowanie.

W wieku dwóch lat został nieoczekiwanie wyleczony z poważnej choroby. Jego rodzice przypisują ten fakt modlitwie do Matki Bożej z Torreciudad (Aragonia).

W 1906 zaczął uczęszczać do przedszkola przy kolegium szarytek w Barbastro, a dwa lata później zaczął naukę w szkole pijarów w tym mieście.

23 kwietnia 1912 przyjął Pierwszą Komunię Świętą. W tym roku zaczął też uczęszczać do szkoły w Huesce.

W latach 1910–1913 umierały trzy młodsze siostry Josemaríi: w 1910 roku – dziewięciomiesięczna Rosario, w 1912 roku – pięcioletnia Lolita i w 1913 roku – ośmioletnia Chon. W 1915 roku, po bankructwie firmy ojca, cała rodzina przeniosła się do Logroño.

Decyzję o kapłaństwie podjął zimą 1917. z czym związana jest historia: w czasie Bożego Narodzenia w Logroño spadł śnieg. Josemaría spostrzegł na świeżym śniegu ślady bosych stóp; były to ślady karmelity bosego. Skoro inni tak bardzo poświęcają się dla Boga i bliźniego, czy ja nie byłbym w stanie czegoś poświęcić? Zdecydował się zostać kapłanem, aby w ten sposób być bardziej dyspozycyjnym na wypełnienie woli Bożej.

Po skończeniu szkoły, rozpoczął studia w seminarium w Logroño, w 1920 roku przeniósł się do seminarium do Saragossy. W 1923 rozpoczął równoległe studia prawnicze na miejscowym uniwersytecie. 28 marca 1925 otrzymał święcenia kapłańskie. 31 marca został wikarym w małej wiosce Perdiguera. Za zgodą arcybiskupa Saragossy, w kwietniu 1927 roku przeniósł się do Madrytu, gdzie doktoryzował się w prawie cywilnym. W tym czasie zajmował się także pracą duszpasterską wśród dzieci, chorych i najuboższych na przedmieściach Madrytu. Był kapelanem Patronatu Chorych Św. Izabeli.

Założenie Opus Dei

2 października 1928 powstało Opus Dei. Josemaría Escrivá nagle zobaczył (określenia tego używał zawsze, gdy mówił o początku Opus Dei) misję, którą miał wypełniać przez całe swoje życie. Od tej chwili wzmocnił modlitwę i umartwienie, nasilił pracę i zaczął szukać osób, które mogłyby zrozumieć ten ideał, który objawił mu Bóg i żyć nim.

14 lutego 1930 Josemaría zdecydował, że w Opus Dei powinny działać również kobiety. Stopniowo zaczęli przybywać pierwsi członkowie Opus Dei: mężczyźni i kobiety, świeccy i kapłani, zdrowi i chorzy. Pierwszym numerariuszem został Isidoro Zorzano, który poprosił o przyjęcie do Opus Dei 24 sierpnia 1930 roku.

W grudniu 1933 Akademia DYA (Derecho y Arquitectura), pierwsze dzieło apostolskie Opus Dei, zaczęło funkcjonować w mieszkaniu przy ulicy Luchana, w Madrycie. Pół roku potem mieszkańcy domu wraz ze Św. Josemarią przenieśli się na ulicę Ferraz.

Wojna domowa

W 1936 w Hiszpanii wybuchła wojna domowa, podczas której prześladowano katolików, a w szczególności duchowieństwo. Ksiądz Josemaría musiał się ukrywać przez długie miesiące, nie mogąc odprawiać mszy i przemieszczając się po mieście z narażeniem życia. Ukrywał się m.in. u znajomych, w sanatorium dla chorych psychicznie, w konsulacie Hondurasu. Jesienią 1937 razem z trzema innymi młodymi członkami Opus Dei postanowił przejść z części kontrolowanej przez republikanów do strefy narodowej Hiszpanii, gdzie religia nie była prześladowana. 7 października opuścili Madryt, a 12 grudnia dotarli po przejściu przez Pireneje do San Sebastián (ten okres życia świętego został ukazany w filmie Gdy budzą się demony).

Po wojnie domowej

28 marca 1939, na kilka dni przed końcem wojny, ksiądz Escrivá wrócił do Madrytu. W grudniu tego roku uzyskał tytuł doktora z prawa na Uniwersytecie Centralnym w Madrycie, broniąc pracę pt. "Studium historyczno-kanoniczne na temat jurysdykcji kościelnej Nullius dioecesis przeoryszy Las Huelgas w Burgos".

W 1939 roku ukazało się pierwsze oficjalne wydanie jego książki Droga.

W latach 40. biskupi licznych diecezji prosili księdza Escrivę, żeby głosił rekolekcje dla duchowieństwa. Tysiące kapłanów i seminarzystów słuchało jego kazań.

W 1943 roku Josemaría Escrivá powołał do życia Stowarzyszenie Kapłańskie Świętego Krzyża. 25 czerwca 1945 biskup Madrytu wyświęcił pierwszych trzech kapłanów Opus Dei.

Lata ekspansji

W lutym Escrivá odwiedził siostrę Łucję, świadka objawienia w Fatimie, która nalegała, żeby Opus Dei przyjechało do Portugalii.

Opus Dei zaczęło pracę apostolską w różnych krajach świata. Pierwszymi z nich (1946) były Portugalia, Włochy, Anglia, Irlandia i Francja. 23 czerwca 1946 Josemaría przeprowadził się na stałe do Rzymu gdzie spotkał się dwukrotnie z papieżem. 22 kwietnia 1947 otrzymał godność prałata.

29 czerwca 1948 erygował Rzymskie Kolegium Świętego Krzyża, miejsce w którym młodzi członkowie Opus Dei przygotowywali się do przyjęcia kapłaństwa. Jeszcze za jego życia udało mu się w jego następstwie wyodrębnić cztery instytucje: Villa Tevere, Kościół Najświętszej Marii Panny Królowej Pokoju w Rzymie (Parioli), Cavabianca oraz Uniwersytet św. Krzyża.

Aż do swej śmierci (1975) Escrivá wiele podróżował, spotykając się ze swoimi synami duchowymi oraz z osobami uczestniczącymi w formacji Opus Dei. W latach 1972-1973 odbył podróż apostolską do Hiszpanii, z której zachowało się wiele materiałów filmowych. Ówcześni członkowie Opus Dei nie wiedzieli prawie nic o swoim założycielu, o Opus Dei, ani o jego cierpieniach. Podczas tej i kolejnych podróży mogli poznać pewne szczegóły z jego życia i z historii Opus Dei. Na wiosnę 1974 odbył podróż apostolską do Ameryki Łacińskiej. W sierpniu 1974 był w Barcelonie u okulisty, podobnie też w styczniu 1975. W marcu 1975 odbył ostatnią podróż apostolską: znów do Ameryki Łacińskiej (zachowały się m.in. materiały filmowe ze spotkania w Wenezueli).

Zainicjował wiele dzieł apostolskich Opus Dei na całym świecie, m.in. Uniwersytet Nawarry czy Centrum ELIS.

Droga prawna Opus Dei

Od 24 lutego 1947, kiedy Opus Dei otrzymało Decretum laudis Stolicy Świętej, Escrivá zaczął przyjmować do Opus Dei osoby żyjące w związkach małżeńskich.

Przez wiele lat Josemaría prosił Boga o ostateczną aprobatę prawną dla Opus Dei. Było to ważne, ponieważ Opus Dei nie było rozumiane przez wszystkich w Kościele i, mimo aprobat kolejnych biskupów i papieży, przyszłość Opus Dei nie była pewna.

Założyciel nie doczekał się tej aprobaty za swojego życia. Ostatecznie Jan Paweł II w 1982 roku ustanowił Opus Dei jako prałaturę personalną Kościoła katolickiego.

Dorobek

Lista książek autorstwa św. Josemaríi:

• Droga – 1934, ponad 4,5 mln egz. na całym świecie.
• Różaniec Święty – 1934.
• To Chrystus przechodzi – 18 homilii; 1973.
• Przyjaciele Boga – 18 homilii wygłoszonych w latach 1941-68; pierwsze wydanie pojawiło się pośmiertnie w 1977 r. .
• Droga Krzyżowa – pierwsze wydanie pojawiło się pośmiertnie w 1981 r.
• Rozmowy z Prałatem Escrivą – 7 wywiadów, 1968.
• Kochać Kościół – 3 homilie; pierwsze wydanie pojawiło się pośmiertnie w 1986 r.
• Bruzda – pierwsze wydanie pojawiło się pośmiertnie w 1986 r.
• Kuźnia – pierwsze wydanie pojawiło się pośmiertnie w 1987 r.

Upamiętnienia

W roku Jubileuszowym 2000 Poczta Polska wprowadziła do obiegu dwa znaczki poświęcone tematowi Etosu Pracy. Znaczek o nominale 80 groszy ukazuje w formie grafiki sylwetkę ówczesnego błogosławionego Josemaríi Escrivy.